Professionals

Toelichting

Cliënten met dementie en zeer ernstig probleemgedrag vertonen gedrag dat:

• Divers is: Het kan gaan om allerlei typen gedrag, met name om gedrag dat zich kenmerkt door de negatieve gevolgen voor de omgeving.
• Zeer ernstig is: De ernst wordt hierbij bepaald door de intensiteit, frequentie en/of langdurigheid (wellicht te concretiseren in de toekomst) en door de onvoorspelbaarheid en moeilijke hanteerbaarheid.
• Intrinsieke en extrinsieke oorzaken kan hebben: Het gedrag kan veroorzaakt dan wel versterkt worden door zowel cliëntgebonden factoren – cliënten met D-zep hebben een zeer hoge prikkelgevoeligheid en vaak psychiatrische symptomen die niet dementie gerelateerd zijn – als door factoren uit de omgeving.
• Zeer ernstige gevolgen heeft: Deze gevolgen bestaan uit gevaar en lijdensdruk voor de cliënt en/of de omgeving, en handelingsverlegenheid en overbelasting van de omgeving. Ook de noodzaak tot inzet van onvrijwillige zorg is een ernstig gevolg.

Een cliënt behoort tot deze doelgroep wanneer een reguliere behandeling en verblijf in het verpleeghuis vastloopt.

Visie op dementie en zeer ernstig probleemgedrag

Menselijk gedrag ontstaat vanuit een complexe interactie van biologische, psychologische en sociale en fysieke omgevingsfactoren (bio-psycho-sociaal model).

De bepalende factor of en in hoeverre het gedrag als probleem voor de cliënt en diens omgeving wordt ervaren, is niet het gedrag zelf, maar het effect van het gedrag. In hoeverre gedrag als een probleem wordt ervaren, is afhankelijk van de context en van de waarneming en verwachtingen van de betrokkenen (Zuidema et al. 2018).

Binnen de doelgroep van D-zep wordt er op dezelfde manier naar zeer ernstig probleemgedrag gekeken.

Gespecialiseerde behandeling, verzorging en benadering

Het behandeltraject op of vanuit een gespecialiseerde D-zep afdeling is gericht op het hanteerbaar maken of uitdoven van het gedrag met als doel het ernstige nadeel voor de omgeving en/of cliënt op te lossen. Het belangrijkste uitgangspunt is hierbij het verbeteren van de kwaliteit van leven en leefsituatie van de cliënt (en diens omgeving).

Er vindt een brede observatie en methodische analyse plaats (bijv. met DSA/STIP, Sta Op, Grip, Dimentiemodel, DICE, ABCs). Analyse gebeurt met ondersteuning van meetinstrumenten (bijv. NPI-Q, CMAI, GDS, GAS) door een gespecialiseerd multidisciplinair team. Ook worden voorgeschiedenis, levensgeschiedenis en persoonskenmerken geïnventariseerd. Hierbij is samenwerking met naasten belangrijk.

Na deze analyse wordt een werkhypothese gemaakt over het gedrag en de beïnvloedende factoren en worden behandeldoelen opgesteld en interventies van het multidisciplinaire team bepaald.  Naasten worden ondersteund en zo mogelijk meegenomen in het toepassen van de interventies.

De focus van de behandeling ligt op het aanpassen van de context d.m.v. specifieke benaderingswijze (denk hierbij aan aansluiten op gedrag, vroegsignalering, miMakkusmethode, methode Focussen). Ook wordt veel aandacht besteed aan prikkeldosering (in ruimte en dagstructuur), passende daginvulling en vaktherapeutische behandeling. Medicatie kan ondersteunend aan de behandeling worden ingezet.

De werkhypothese en de effecten van de interventies worden cyclisch geëvalueerd totdat er sprake is van de eest optimaal haalbare situatie en daarna wordt er in samenspraak met naasten gekeken naar een passende woonomgeving.

Zodra de behandeldoelen zijn gerealiseerd/gedrag is gestabiliseerd en een passend en effectief benaderingsadvies is opgesteld, verhuist de cliënt naar een passende woonsetting en volgt een warme overdracht.

Tijdens het behandeltraject is samenwerking met en ondersteuning van naasten belangrijk.

Ontwikkeling Kennisnetwerk D-zep

Kennisnetwerk D-zep is sinds 01-01-2024 een geaccrediteerd Kennisnetwerk met een Kenniscentrum, 11 Regionale Expertise Centra (REC) en 2 Doelgroep Expertise Centra (DEC). Vanuit de REC en DEC wordt zowel opnamecapaciteit op een gespecialiseerde afdeling als gespecialiseerde consultatie geboden.